Carnivore διατροφή. Γιατί όχι.

Από Μανώλης Μανωλαράκης, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

- 30 Ιουλίου, 2024

Η carnivore περιλαμβάνει την κατανάλωση μόνο προϊόντων ζωικής προέλευσης – όπως κρέας, ψάρι, αυγά και γαλακτοκομικά. Αποκλείει τα φυτικά τρόφιμα. Είναι δημοφιλής γιατί ορισμένοι ισχυρίζονται ότι μπορεί να βοηθήσει στην απώλεια βάρους.

Δεν είναι κάποια δίαιτα ή κάποιο μορφοποιημένο πρόγραμμα διατροφής. Απλά είναι ένα μοντέλο, όπως ανέφερα παραπάνω, με πολλούς διατροφικούς περιορισμούς. Υπάρχουν αρκετοί που στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προβάλλουν καθημερινά το τι τρώνε. Και η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει καμία ποικιλία αλλά και καμία ουσιαστική διαφοροποίηση όποια μέρα κι αν παρακολουθήσει κανείς.

Οι φανατικοί υποστηρικτές της ισχυρίζονται ότι βοηθάει στην απώλεια βάρους, και ότι ρυθμίζει τα επίπεδα ζαχάρου στο αίμα. Αρκετοί δηλώνουν οποίοι έχουν παρατηρήσει σημαντική μεταβολή στη διάθεσή τους και ότι παρουσιάζουν αυξημένα επίπεδα ενέργειας. Δεν λείπουν επίσης και οι ισχυρισμοί ότι ακολουθώντας το συγκεκριμένο διατροφικό μοντέλο κάποιοι μπόρεσαν να θεραπεύσουν αυτοάνοσα νοσήματα κυρίως του πεπτικού.

Και να βάλουμε κάποια πράγματα σε μια σειρά. Καμία ελεγχόμενη μελέτη δεν υποστηρίζει τους ισχυρισμούς ότι η carnivore μπορεί να βοηθήσει στην εξάλειψη των προβλημάτων υγείας. Στο διαδίκτυο κυκλοφορούν αναφορές για μια μελέτη που όμως βασίζονταν σε δεδομένα που αντλήθηκαν από άτομα που ακολουθούσαν συγκεκριμένο διατροφικό σχήμα και οι απαντήσεις τους δεν μπορούσαν να διασταυρωθούν και να επιβεβαιωθούν. Αυτό από μόνο του αμφισβητεί την ορθότητα και την εγκυρότητα των δεδομένων.

Ας βάλουμε τη λογική να δουλέψει

θα ξεκινήσω από τον ισχυρισμό που μιλάει σχετικά με την αύξηση των επιπέδων ενέργειας και το ότι οι άνθρωποι που την ακολουθούν αισθάνονται οι περισσότεροι ενέργεια.

Είναι πολύ πιθανό κάποιοι από αυτούς να είχαν χαμηλά επίπεδα σιδήρου και ένα τέτοιο διατροφικό σχήμα που βασίζεται στην κατανάλωση του κρέατος ανέβασε σημαντικά τα αποθέματα σιδήρου στον οργανισμό τους. Από την άλλη όμως δεν υπάρχει κάτι που ποσοτικά να μπορεί να προσδιορίσει αυτό που λένε αύξηση διάθεσης και ενέργειας. Ούτε κάποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι αυτό αποτελεί χαρακτηριστικό κάποιου που ακολουθεί αυτό το διατροφικό σχήμα. Παρόμοιες όμως δηλώσεις ακούει κανείς και από ανθρώπους που ακολουθούν την χορτοφαγική διατροφή. Το άλλο άκρο δηλαδή. Η υποκειμενική δήλωση ότι αυξήθηκε η διάθεση με την carnivore δεν αποτελεί έγκυρο επιστημονικό δεδομένο.

Μείωση του σωματικού βάρους

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κάποιος μπορεί να βρει πάρα πολλούς υποστηρικτές της συγκεκριμένης μεθόδου το καταγράφουν τη καθημερινή κατανάλωση τροφής. Από αυτή την καταγραφή εύκολα κάποιος μπορεί να καταλήξει ότι στο σύνολο της ημέρας το ποσό της ενέργειας που προσλαμβάνουν είναι πολύ μικρότερο σε σχέση με αυτό που χρειάζονται πραγματικά. Η όποια παρατηρούμενη μείωση του σωματικού βάρους προκύπτει από την επίτευξη θερμιδικού ελλείμματος. Το βασικό παράγοντα δηλαδή για τη μείωση του λίπους στο σώμα μας.

Βελτίωση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα

Σχετικά με την βελτίωση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα τα πράγματα είναι μάλλον πολύ πιο ξεκάθαρα. Το συγκεκριμένο διατροφικό μοντέλο είναι φτωχό σε υδατάνθρακες. Από την άλλη κάποιος εύκολα μπορεί να διαπιστώσει ότι η ποσότητα της τροφής που καταναλώνεται στη διάρκεια της ημέρας οδηγεί σε θερμιδικό έλλειμμα. Ακόμα και αν στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει μεγάλη κατανάλωση λιπαρών ακόμα και με τη μορφή του βουτύρου.

Βελτίωση της λειτουργία του πεπτικού

Και εδώ μπορούμε να δώσουμε μια λογική εξήγηση στην όποια βελτίωση υπάρχουν σε συμπτώματα που σχετίζονται με το πεπτικό σύστημα. Η απομάκρυνση των φυτικών τροφίμων σίγουρα απομακρύνει παράγοντες που μπορεί να προκαλούν ερεθισμούς στη λειτουργία του εντέρου.

Όμως αυτή η απομάκρυνση της φυτικής ίνας μπορεί να δημιουργήσει τα άλλα προβλήματα στο έντερο. Ένα από αυτά είναι η διαφοροποίηση της ποικιλομορφίας του εντερικού μικροβιώματος κάτι το οποίο μπορεί να οδηγήσει μελλοντικά σε φλεγμονή ή άλλα προβλήματα στο έντερο.

Υπάρχουν πάρα πολλά δεδομένα από πολλές μελέτες που δείχνουν ένα άλλο δρόμο. Μια διατροφή με προσεκτική κατανάλωση φυτικής ίνας. Προσαρμοσμένη στο μοντέλο FODMAP. Που συμβάλλει σημαντικά στο να μην υπάρχουν έντονα συμπτώματα και δυσλειτουργίες του πεπτικού συστήματος. Από τις πρώτες κιόλας μέρες της εφαρμογής της.

Μείωση της φλεγμονής

Η χαμηλή περιεκτικότητα της δίαιτας σε υδατάνθρακες μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, μειώνοντας ενδεχομένως την παραγωγή φλεγμονωδών κυτταροκινών.

Τα ζωικά προϊόντα είναι πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα οποία έχουν γνωστές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Η εξάλειψη των φυτικών τροφών που μπορεί να περιέχουν ερεθιστικά ή αντι-θρεπτικά συστατικά θα μπορούσε να μειώσει τους εκλυτικούς παράγοντες φλεγμονής για ορισμένα άτομα.

Τα ζωικά προϊόντα παρέχουν μια πλούσια σε θρεπτικά συστατικά πηγή βιταμινών Β, σιδήρου, ψευδαργύρου και σεληνίου. Συστατικά που είναι απαραίτητα για τη βέλτιστη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση της φλεγμονής. Ωστόσο, η εξάλειψη των φυτικών τροφίμων εγείρει ανησυχίες σχετικά με την επάρκεια ορισμένων βιταμινών και ανόργανων συστατικών που παίζουν ρόλο στη μείωση της φλεγμονής.

Βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ

Υπάρχουν αναφορές που δείχνουν μια σημαντική μείωση των τιμών των τριγλυκεριδίων, κάτι που είναι λογικό με δεδομένο ότι δεν υπάρχουν οι υδατάνθρακες στη διατροφή. Από την άλλη υπάρχει μια αύξηση της LDL C χοληστερόλης και δυνητικά μια αύξηση της HDL.

Από μόνα τους αυτά τα δεδομένα δεν καθορίζουν την έκβαση της διαφοροποίησης του λιπιδαιμικού προφίλ. Σίγουρα πρέπει να συνεκτιμηθεί και η μεταβολή στην απολιποπρωτεΐνη Β και απολιποπρωτεΐνη Α1.

Ο αντίκτυπος στον κίνδυνο καρδιαγγειακής υγείας ποικίλλει μιας και σε αυτόν περιλαμβάνονται γενετικοί παράγοντες αλλά και άλλα ατομικά χαρακτηριστικά.

Προβλήματα με τη carnivore διατροφή

Το ίδιο της το βασικό χαρακτηριστικό είναι και το κυριότερο της πρόβλημα. Ο αποκλεισμός μεγάλων ομάδων τροφίμων συνεπάγεται και τον περιορισμό της πρόσληψης πολλών και διαφορετικών θρεπτικών συστατικών. Το κρέας από μόνο του έχει πολλά θρεπτικά συστατικά. Δεν περιέχει μακρο και μικρο θρεπτικά που βρίσκονται στα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια και τα δημητριακά ολικής αλέσεως.

Η μακρόχρονη τήρηση μιας τόσο περιοριστικής δίαιτας όπως αυτή ίσως να οδηγήσει σε ανεπάρκεια ορισμένων θρεπτικών συστατικών και σε αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία μας.

Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι δίαιτες που είναι πλούσιες σε φυτικές τροφές έχουν συσχετιστεί με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων μακροχρόνιων παθήσεων. Όπως οι καρδιακές παθήσεις, ορισμένοι τύποι καρκίνοι, το Αλτσχάιμερ και ο διαβήτης τύπου 2. Αυτό δεν οφείλεται μόνο στην υψηλή περιεκτικότητα των φυτικών τροφών σε βιταμίνες, φυτικές ίνες και ανόργανα άλατα, αλλά και στις ευεργετικές φυτικές ενώσεις και τα αντιοξειδωτικά τους.

Απουσία της φυτικής ίνας.

Οι φυτικές ίνες, ένας μη αφομοιώσιμος υδατάνθρακας που προάγει την υγεία του εντέρου και τις υγιείς κινήσεις του εντέρου. Η carnivore διατροφή δεν περιέχει φυτικές ίνες, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε δυσκοιλιότητα ως παρενέργεια.

Από την άλλη οι φυτικές ίνες έχουν ένα πολύ σημαντικό ρόλο. Να συντηρήσουν την σωστή ποικιλία του μικροβιακού πληθυσμού που βρίσκεται στο έντερό μας. Στην πραγματικότητα, η μη βέλτιστη υγεία του εντέρου μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά από ζητήματα που θεωρητικά εξαλείφονται με την carnivore διατροφή. Αξίζει να σημειωθεί ότι η απουσία ή μικρή ποσότητα φυτικής ίνας στη διατροφή έχει σχετιστεί και με καρκίνο του εντέρου.

Υπάρχουν δεδομένα από μελέτη ανασκόπησης που δείχνει ότι μια δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για φλεγμονή του εντέρου.

Θα μπορούσα να αναφερθώ σε πολλά θρεπτικά συστατικά που υπάρχουν στα φυτικά τρόφιμα και που η παρουσία τους στη διατροφή μας συνεισφέρει σημαντικά στη θωράκιση τόσο του ανοσοποιητικού όσο και στην αντιμετώπιση των ελεύθερων ριζών που παράγονται στο σώμα μας.

Η αλήθεια είναι ότι γνωρίζουμε πολύ καλά ποιος είναι ο ρόλος τους και θετική τους επίδραση. Αυτό όμως που δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε άμεσα είναι τη θετική επίδραση της carnivore διατροφής. Γιατί απλά δεν υπάρχουν μακροχρόνιες μελέτες από την εφαρμογή της. Οι όποιες μελέτες δείχνει κάποια θετικά στοιχεία έχουν σοβαρά μεθοδολογικά προβλήματα αλλά και μεγάλο ποσοστό προκατάληψης.

Να την εφαρμόσω;

Ξεκάθαρα όχι. Είναι ένα διατροφικό σχήμα με πολύ υψηλό κόστος. Eξαιρετικά περιοριστικό σε θρεπτικά συστατικά που ξέρουμε ότι έχουνε ωφέλιμη δράση στον οργανισμό μας και κάτι που είναι μη βιώσιμο σε βάθος χρόνου. Τα όποια θετικά αποτελέσματα έχει ειδικότερα στη διαχείριση του σωματικού βάρους, εύκολα αντιστρέφονται μόλις κάποιος την σταματήσει. Κυριολεκτικά είναι μια διατροφή που βασίζεται το πολύ σε 4 5 τρόφιμο και παρουσιάζει μια ιδιαίτερη μονοτονία.

Είναι έξω από τη διατροφική μας κουλτούρα και από τη συνηθισμένη μας διατροφική πρακτική.

Πηγές

carnivore