Σουβλάκι. Να το φάω ή θα με φάει;

Αρχικά αν πιστεύεις ότι όταν φας υδατάνθρακα μαζί με πρωτεΐνη θα παχύνεις τότε σταμάτα να διαβάζεις το άρθρο. Συνέχισε να κάνεις αυτό που κάνεις (ή να τρως μόνο κρέας ή μόνο λαχανικά) και σε ευχαριστώ για τον κόπο που μπήκες να κάνεις να ανοίξεις το άρθρο. Αν όχι συνεχίζουμε. Θα μιλήσουμε για το σουβλάκι.

Το σουβλάκι (ναι σε αυτό αναφέρεται το άρθρο) κυκλοφορεί ανάμεσά μας με διαφορετικά ονόματα. Σουβλάκι στο νότο, σάντουιτς για κάποιους άλλους και ναι ίσως είναι ένα από τα πιο αγαπητά εδέσματα που απολαμβάνουν οι νεοέλληνες. Κυριολεκτικά οικογένειες έχουν συγκεντρωθεί γύρω από αυτό, φοιτητές έχουν επιβιώσει από ώρες διαβάσματος αλλά και αρκετοί έχουν αποκτήσει κουράγια μετά από ώρες ξενυχτιού. Έχει κατηγορηθεί (όχι άδικα) ότι έχει ρίξει διαιτολόγους σε ωκεανούς απελπισίας. Επίσης ότι έχει συμβάλει σημαντικά στην αύξηση του δείκτη μάζας σώματος και όχι λόγω αύξησης μυϊκού ιστού.

Τι περιέχει (σιγά μην τυχόν και δεν ξέρετε τι περιέχει)

Τα πάντα όλα είπε ο κύριος από το βάθος της αίθουσας και δεν έχει εντελώς άδικο.
Ουσιαστικά πρόκειται για πίτα, κρέας, λαχανικά και αλοιφές όπως λένε οι Βόρειοι ή τζατζίκι οι νότιοι ή γιαούρτι όπως λένε οι πολύ νότιοι (Κρήτες).

Η αλήθεια είναι ότι όλα αυτά σε μια υπεραπλουστευμένη μορφή θα μπορούσαμε να το πούμε σαν ψωμί με κρέας λίγο γιαούρτι και λαχανικά (κάτι κοντά σε χωριάτικη σαλάτα με ψωμί) αλλά εδώ η αναλογία είναι διαφορετική.

Ξεκινώντας από την πίτα. Η κανονική (κανονικό μέγεθος όχι αυτά τα θηρία που κυκλοφορούν τελευταία) ζυγίζει περίπου στα 100 γραμμάρια. Όσο δηλαδή και τρεις φέτες ψωμί με θερμιδικό περιεχόμενο περίπου 240 θερμίδες (άψητες). Που όμως μπορεί να φτάσει έως και τις 300 ανάλογα με το τρόπο μαγειρέματος (ψήσιμο στη σχάρα ή με λάδι).  Αλλά όσο μεγαλώνει το μέγεθος τόσο αυξάνει και κατακόρυφα το θερμιδικό περιεχόμενο. Και εκεί έξω ανάμεσά μας κυκλοφορούν και θηρία των 220 γραμμ. Οι θερμίδες της πίτας δεν διαφοροποιούνται ιδιαίτερα αν είναι ολικής ή καλαμποκιού.

Τα (ίχνη) λαχανικών που περιέχονται μέσα, δεν θα τα έλεγε κανείς και σαλάτα. Αλλά η ντομάτα και το κρεμμύδια κυριαρχούν και μετά βίας θα έλεγε κανείς ότι ξεπερνούν τις δύο πιρουνιές οπότε το θερμιδικό τους περιεχόμενο δεν μπορεί αν θεωρηθεί σημαντικό. (Αυτός που πιστεύει ότι το αγγουράκι που περιέχει το τζατζίκι στο σουβλάκι είναι άξιο να προσμετρηθεί στα λαχανικά, παρακαλώ να περάσει έξω)

Το ψητό της υπόθεσης

Και πάμε στο (κυριολεκτικά) ψητό της υπόθεσης. Το κρέας. Βασιλιάς ο γύρος, ο χοιρινός που όπως και να το κάνουμε τα έχει τα λίπη του (και προκαλεί μια λύπη). Αν και κατά το ψήσιμο κάποια τρέχουν και στάζουν, τα πιο πολλά παραμένουν στη θέση τους (προς γευστική ικανοποίηση όλων, ο αναστεναγμός σας ακούστηκε μέχρι εδώ). Οι βιβλιογραφικές πηγές αναφέρουν ότι τα 100 γραμμ αποδίδουν από 270-290 θερμίδες. (προσωπικά έκλαψα με τη φρασεολογία). Μαζί με τις 200 περίπου θερμίδες της πίτας τότε φτάνουμε στις 470 που μαζί με τις 75 θερμίδες από το τζατζίκι φτάνει στις 545-550. (Ήρθε η ώρα να περάσει έξω αυτός που προτείνει να μην βάλουμε τζατζίκι για να γίνει ελαφρύ).

Σε όλα τα παραπάνω δεν έχουμε προσθέσει τις τηγανητές πατάτες (κάποιος να δώσει ένα ποτήρι νερό στη κοπέλα που λιποθύμησε στο βάθος). Που σαν ποσότητα μπορεί να είναι 5-6 αλλά όλο και κάτι παραπάνω δίνουν. Το μαϊντανό που βάζουν πολύ για άρωμα (αυτός μας μάρανε) και φυσικά τα διάφορα άλλα καλούδια – καρυκεύματα που δεν έχουν θερμίδες.

Ας το πάρουμε αλλιώς όμως

Από τα παραπάνω μπορεί να καταλάβει κάποιος εύκολα ότι το πρόβλημα βρίσκεται σε δύο σημεία. Στο τρόπο μαγειρέματος της πίτας και στο είδος του κρέατος που περιέχει το σουβλάκι. Μια αλάδωτη πίτα ή ψημένη στα κάρβουνα σαφώς και μειώνει τη ποσότητα των λιπαρών και των θερμίδων. Ανάλογες μειώσεις προκύπτουν στο κρέας. Ανάλογα με τα επιπλέον υλικά προκύπτουν και οι ανάλογες αυξήσεις σε λιπαρά και θερμίδες. Χωρίς να αναφερθούμε και στο περιεχόμενο αλάτι.

Όμως το (αιώνιο αλλά ουσιαστικό) πρόβλημα είναι αν θα φάμε ένα σουβλάκι;

Η ουσία κρύβεται στο πόσο συχνά, πόσο τρώμε και γιατί τα τρώμε. ‘Έστω ότι είναι κάποια επιλογή που προκύπτει στα πλαίσια ενός κοινού φαγητού με μια παρέα ή αν είναι κάτι που μπορεί να προκύψει σαν μια έκτακτη ανάγκη. Είναι τελείως διαφορετικό από τη καθημερινή ή τακτική κατανάλωση σαν μέσο διατροφής. Όχι δεν είναι αθώο (θερμιδικά) αλλά και δεν είναι υπεύθυνο για τα (όποια) επιπλέον κιλά. Καμία τροφή αποκλειστικά και μόνο δεν μπορεί να κατηγορηθεί για αυτό. Η ποσότητα που καταναλώνουμε αλλά και η απουσία (αρκετής) κίνησης και δραστηριότητας, είναι οι παράμετροι της εξίσωσης που πολλές φορές καθορίζουν τη τελική μακροχρόνια έκβαση της υπόθεσης βάρους.

Ναι μπορείτε να φάτε ένα σουβλάκι. (πέστε να με φάτε τώρα). Όμως πάντα, δίνοντας προσοχή στο περιεχόμενο και εφόσον (όταν βρίσκεστε σε πρόγραμμα διατροφής) είναι σε γνώση του διαιτολόγου σας. Θα το εκτιμήσει ιδιαίτερα αν του το πείτε. Και ακόμα περισσότερο αν γίνει εκ των προτέρων και όχι εκ των υστέρων. Θα το εκτιμήσει διπλά αν τον κεράσετε κιόλας ένα. Αλλά πάλι σε όλη την υπόθεση σουβλάκι – βρώμικο – διατροφική ατασθαλία, το σημαντικό είναι κάποιος να επανέλθει στη πορεία της διατροφής και όχι να εγκαταλείψει την προσπάθεια του.

Η αλλαγή στη διατροφική συμπεριφορά κτίζεται με δεδομένο ότι θα υπάρξουν λάθη και αποκλίσεις. Και με δεδομένο ότι θα υπάρξουν ανάλογες προσαρμογές. Ναι μπορείτε να το απολαύσετε αλλά πρώτα έχοντας προγραμματίσει το πλάνο διόρθωσης τις επόμενες μέρες. Προσοχή όχι όμως ένα πρόγραμμα διατροφής δεν μπορεί να είναι άθροισμα διορθώσεων.