Αλάτι, η μεγάλη συζήτηση.

Η πιο συνηθισμένη και σχεδόν πάγια συμβουλή που μπορεί να ακούσει κάποιος από το γιατρό του ή τον διαιτολόγο του είναι αυτή που αφορά τον περιορισμό της κατανάλωσης αλατιού. Το αλάτι που νοστιμίζει το φαγητό μας αλλά και βρίσκεται (σαν Νάτριο) σχεδόν σε κάθε τυποποιημένο τρόφιμο.

Και αυτό γιατί η μέχρι τώρα γνώση, συσχετίζει την αυξημένη ή ακόμα και μέτρια κατανάλωση του αλατιού με αυξημένο κίνδυνο καρδιοαγγειακών νοσημάτων, υπέρταση, νεφρικές παθήσεις, οστεοπόρωση κοκ.

Είναι ο μηδενισμός του η λύση

Ξεκάθαρα όχι! Είναι μια εντελώς λανθασμένη αλλά και δυνητικά επικίνδυνη για τον οργανισμό πρακτική.  Και αυτό γιατί σαν συστατικό είναι απολύτως απαραίτητο για την λειτουργία του οργανισμού μας. Το Νa είναι εντελώς απαραίτητο για την λειτουργία του νευρικού συστήματος αλλά και των μυών. Και όσο και αν έχουμε συνηθίσει στο σλόγκαν «ότι το πολύ αλάτι μπορεί να σε σκοτώσει» δυστυχώς ισχύει και το αντίθετο ότι χωρίς αλάτι δεν μπορούμε (κυριολεκτικά) να ζήσουμε. Μιας και το νάτριο βρίσκεται και στο κύκλο του Κrebs, στην καρδιά του μεταβολισμού μας.

Πόσο Νa χρειαζόμαστε;

Αυτό εξαρτάται από πολλά, αλλά το κυριότερο από το αν ιδρώνουμε και το πόσο ιδρώνουμε. Αν δεν έχουμε απώλειες από τον ιδρώτα οι απαιτήσεις μας είναι περίπου 0,18-0,23 γραμμ. Κάτι που μπορεί να εύκολα να υπερκαλυφθεί με 1 μόλις γραμμάριο αλάτι που περιέχει περίπου 0,4 γραμμ Na.

Η μέση ημερήσια κατανάλωση αλατιού στην Ευρώπη είναι κοντά στο διπλάσιο της συνιστάμενης (8-11 γραμμ με σύσταση για κατανάλωση έως 5 γραμμ ανά μέρα). Από αυτό είναι εύκολο να καταλάβει κανείς ότι ένα μεγάλο ποσοστό του γενικού πληθυσμού καταναλώνει αρκετά περισσότερο αλάτι από αυτό που πρέπει.

Θα πρέπει να τονίσω ότι οι τιμές αυτές αναφέρονται σε ενήλικες και όχι σε παιδιά που η πρόσληψη πρέπει να είναι ακόμα μικρότερη.

Και ο αντίλογος

Όμως σε αυτή την ομολογουμένως αυστηρή σύσταση, τα τελευταία χρόνια, και υποστηριζόμενη με ευρήματα μελετών, έχει αρχίσει να ανυψώνεται ένας αντίλογος. Που θέλει να μην είμαστε τόσο απόλυτοι και περιοριστικοί στη κατανάλωση του αλατιού ακόμα και σε άτομα με καρδιολογικά προβλήματα. Και αυτό γιατί δεν υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις που να τεκμηριώνουν την παραπάνω συσχέτιση.

Σε ανασκόπηση βιβλιογραφίας που έγινε το 2018 σε 9 έρευνες, δεν βρέθηκαν επαρκή στοιχεία που να δείχνουν ότι προκύπτει όφελος στους καρδιολογικούς ασθενείς από την εφαρμογή αυστηρών περιορισμών αλατιού στη διατροφή τους.

Από τη άλλη εγείρονται και ερωτήματα κατά πόσο έχει αξία να επικεντρωθεί η προσοχή σε ένα ακόμα παράγοντα τη στιγμή που το ζητούμενο είναι η προσήλωση στη σωστή φαρμακευτική αγωγή.

Η λύση;

Σαφέστατα η ανάγνωση της διατροφικής ετικέτας των τροφίμων θα μας βοηθήσει σημαντικά στο να αποφύγουμε το σκόπελο της υπερκατανάλωσης του αλατιού.

Σίγουρα μπορούμε να μετριάσουμε τη συνήθεια μας να «χιονίζουμε» τα πιάτα μας με αλάτι.

Και εύκολα μπορούμε να τροποποιήσουμε τις διάφορες συνταγές μας μειώνοντας στο απολύτως απαραίτητο αλάτι. Χωρίς να καταφεύγουμε στην απόλυτη υπερβολή.

Μπορούμε επίσης να περιορίσουμε στο απολύτως χαμηλότερο επίπεδο τη χρησιμοποίηση κονσερβοποιημένων τροφίμων.

Και σίγουρα και εδώ ισχύει ότι ο χρυσός κανόνας είναι η χρήση με μέτρο και προσοχή.

Πως μπορώ να ξέρω αν ένα τρόφιμο πολύ ή λίγο αλάτι;

• Όποιο τρόφιμο στα 100 γραμμ περιέχει όχι περισσότερο από 0,005 γραμμ νατρίου τότε αυτό θεωρείται ελεύθερο νατρίου
• Μια περιεκτικότητα 0,004 γραμμ έως 0,1 γραμμ χαρακτηρίζει τα τρόφιμα σαν πολύ χαμηλής περιεκτικότητας σε νάτριο
• Από  0,005 γραμμ έως 0,1 γραμμ Νάτριο ή 0,3 γραμμ αλάτι και κάτω είναι χαμηλό σε Νάτριο / αλάτι.
• Τα τρόφιμα με περιεκτικότητα σε νάτριο έως 0,6 γραμμ είναι μέτριας περιεκτικότητας
• Υψηλής περιεκτικότητας σε αλάτι / νάτριο θεωρούνται όλα τα τρόφιμα που περιέχουν από 0,6 γραμμ νάτριο ή 1,5 γραμμ αλάτι