Οι κακοτοπιές της δίαιτας

Αρκετά συχνά συναντάμε ανθρώπους που ακολουθούν διάφορα παρανοϊκά διατροφικά μονοπάτια που δεν έχουν απολύτως καμία επιστημονική βάση. Στο όνομα της δίαιτας ρισκάρουν πολλά περισσότερα από μια ένδειξη στη ζυγαριά

Πολλές φορές ακολουθούν ομάδες «υποστήριξης» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αναζητώντας πληροφορίες ή ακόμα και τεκμηρίωση για αυτό που κάνουν. Συνήθως όμως επιδιώκουν την ένταξη σε μία ομάδα με κοινό στόχο και προσανατολισμό για να ικανοποιήσουν και να δικαιώσουν την επιλογή τους.

Δυστυχώς σχεδόν πάντα αντλούν πληροφορίες με λάθος τρόπο, από λάθος άτομα που δεν έχουν απολύτως κανένα ακαδημαϊκό τίτλο ή πιστοποιημένη επάρκεια και δεξιότητα για να το κάνουν. Ενώ άλλοι ικανοποιούν το εγώ και την επιλογή τους αποδεχόμενοι σχόλια επιβράβευσης που όμως δεν είναι τίποτε άλλο παρά από λόγια. Δεν λείπουν βέβαια και αυτοί που με κριτικό πνεύμα και διάθεση αναζητούν πραγματικές πληροφορίες. Και δυστυχώς όποτε διατυπώσουν την όποια διαφορετική σκέψη και προβληματισμό τους ή την όποια εύλογη απορία τους για κάποιο ζήτημα, ώ το θαύμα βρίσκονται εκτός ομάδας! Οι διαφωνίες δεν χωράνε και οι αντίθετες απόψεις περισσεύουν.

Τώρα τελευταία έχουν αρχίσει και κυκλοφορούν διάφορες «εφαρμογές» που παρέχουν συμβουλευτική και προγράμματα διατροφής αλλά και «συμπαράσταση» με το αζημίωτο. Ο ενδιαφερόμενος βάζει τα στοιχεία του (εκχωρώντας μερικές φορές προς εκμετάλλευση και ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα) σε ένα υποτυπώδες ερωτηματολόγιο και τους στέλνουν ένα πρόγραμμα διατροφής. Όχι ειδικά σχεδιασμένο για αυτούς, αλλά γενικό. Που το βρίσκουν; Είτε αντιγράφουν κάτι από ένα ξένο περιοδικό είτε έχουν προσεγγίσει ένα κάποιο διαιτολόγο, τον έχουν πληρώσει και έχουν «αγοράσει» ένα αριθμό από προγράμματα που τα στέλνουν σε όλους τα ίδια.

Και μπορεί από αυτή την ιστορία να μην συμβεί τίποτα περισσότερο από το να πετάξει τα χρήματα του. Να τον εξαπατήσουν και να πληρώσει χωρίς ποτέ να πάρει κάποιο πρόγραμμα. (Ειδικά όταν η εφαρμογή είναι από κάποια εταιρία στη Λετονία ή σε κάποια άλλη εξωτική χώρα) Η να πάρει το ίδιο με κάποιον άλλον.

Μπορεί όμως και να μπλέξει με ένα μηχανισμό οικονομικής εκμετάλλευσης. Να ξεκινήσει να χρεώνεται τακτικά υπέρογκα ποσά (5 ψήφια νούμερα τηλεφώνου) ή να τον κατευθύνουν να αγοράζει συγκεκριμένα προϊόντα από συγκεκριμένες πηγές (και τότε η τσάμπα ή φτηνή δίαιτα αρχίζει να κοστίζει ακριβά).

Υπάρχει και το ακόμα χειρότερο. Να δεχτεί καταστροφικές οδηγίες από ανθρώπους που κρυμμένοι πίσω από το απρόσωπο ενός πληκτρολογίου, ενός email ή ενός τηλεφώνου, τον “χειρίζονται” και τον «εμψυχώνουν» να ακολουθήσει διατροφικές επιλογές και συμπεριφορές χωρίς να είναι σε θέση να αξιολογήσουν μια κατάσταση. Φανταστείτε την περίπτωση μιας κοπέλας με νευρική ανορεξία που θέλει να χάσει 3-4 κιλά και «εγγράφεται» σε μια τέτοια υπηρεσία. Ή ακόμα χειρότερα κρυμμένη πίσω από μια φωτογραφία να ενταχθεί σε μια ομάδα με αντικείμενο τη διαλλειμματική νηστεία. Ή χωρίς κάποιος να έχει δει τις ιατρικές εξετάσεις ή γνωματεύσεις, να την προτρέπει να ακολουθήσει κάποια διατροφική ακρότητα πχ Vegan ή ΚΕΤΟ διατροφή. Ή ακόμα παραπέρα να εντάσσεται σε κάποια από αυτές τις ομάδες και τα σχόλια να επιδρούν στη ψυχολογία της βυθίζοντας την ακόμα πιο πολύ στη διατροφική της διαταραχή.

Φυσικά πάντα υπάρχει η καραμέλα ότι “Όποιος αντιμετωπίζει πρόβλημα υγείας πρέπει να βλέπει το γιατρό του” αλλά ποιος κρίνει και αξιολογεί κάτι τέτοιο. Ποιος είναι σε θέση να δει πέρα από το αυτοκαταστροφικό μονοπάτι, όταν ακούγονται οι συνηθισμένες δικαιολογίες “κανένας που ξέρω δεν έπαθε τίποτα” ή “τι μπορεί να πάθει κανείς τρώγοντας μετρημένα;” ή “όλες οι κοπέλες έχασαν βάρος”; Φυσικά κανένας που δεν είναι σε θέση να αντιληφθεί τα όρια μεταξύ της διαταραχής και της επιθυμίας για διαχείριση της διατροφής.

Το θέμα δίαιτα και διατροφή δεν είναι τόσο εύκολο ή τόσο αθώο όσο δείχνει. Είναι πολύπλοκο, σύνθετο και δυστυχώς δεν έχει να κάνει μόνο με το “κόψε το φαγητό θα χάσεις κιλά” ή “κάνε αυτό όπως το έχουν κάνει και άλλοι και έχει πετύχει”.
Έχει πολλές παραμέτρους, ιδιαίτερες και μοναδικές για τον καθένα. Όλοι στο διαδίκτυο έχουμε ένα προφίλ, μια εικόνα, που πίσω από αυτή κρύβονται προβλήματα υγείας, οικογενειακές καταστάσεις, προσωπικά βιώματα, σύνθετα ατομικά προβλήματα αλλά κύρια ένα ανθρώπινο σώμα που έχει περάσει πολλά.

Ναι είναι της μόδας οι “εμψυχωτές”, οι “καινοτόμοι”, οι “δημιουργικοί”, οι “έχω κάτι καινούργιο να πω και μπορώ να σε υποστηρίξω να το κάνεις”. Όλοι αυτοί όμως δεν απευθύνονται σε άψυχα αντικείμενα αλλά σε ανθρώπους με αληθινά προβλήματα. Γιατί όσο και να φαίνεται εύκολο να “καθοδηγήσεις” ή να προτείνεις σε κάποιον να κάνει κάτι, είναι εξαιρετικά δύσκολο να το προσαρμόσεις και να το εντάξεις στη σύνθετη πραγματικότητα του.

Μια προσπάθεια διαχείρισης του σωματικού βάρους είναι πολλά περισσότερα από ένα χαρτί. Από μια ένδειξη σε μια ζυγαριά. Από ένα μικρότερο μέγεθος σε ένα ρούχο. Είναι μια ολόκληρη προσπάθεια αλλαγής συμπεριφοράς και νοοτροπίας. Είναι η προσπάθεια αλλαγής και ανατροπής. Και σίγουρα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι το σημείο για να επιτευχθεί