Πράσινο τσάι και απώλεια βάρους. Είναι ασφαλές;
Το 2020, οι Αμερικανοί καταναλωτές ξόδεψαν περίπου 141 εκατομμύρια δολάρια σε συμπληρώματα πράσινου τσαγιού. Το ίδιο το τσάι, είναι το πιο συχνά καταναλισκόμενο ρόφημα στον κόσμο εκτός από το νερό.
Το πράσινο τσάι έχει χαρακτηριστεί ως λιποδιαλύτης και ότι έχει θεραπευτικές ιδιότητες για παθήσεις όπως ο καρκίνος και οι καρδιακές παθήσεις. Ισχύουν όμως όλα αυτά;
Θα βοηθήσει το πράσινο τσάι με την απώλεια βάρους;
Το πράσινο τσάι παράγεται από τα φύλλα της Camellia sinensis (L.) Kuntze, χωρίς ζύμωση, η οποία αποτρέπει την οξείδωση των πολυφαινολικών συστατικών. Οι περισσότερες πολυφαινόλες στο πράσινο τσάι είναι κατεχίνες.
Τα οφέλη του πράσινου τσαγιού για την απώλεια βάρους αποδίδονται κυρίως σε αυτές τις δραστικές ενώσεις του, όπως οι κατεχίνες και η καφεΐνη. Οι κατεχίνες είναι αντιοξειδωτικά που μπορούν να βοηθήσουν στην αύξηση του μεταβολικού ρυθμού και στην αύξηση της οξείδωσης του λίπους. Η καφεΐνη, από την άλλη πλευρά, είναι ένα διεγερτικό που μπορεί να έχει παρόμοια αποτελέσματα στο μεταβολισμό και να βελτιώσει την απόδοση της άσκησης, οδηγώντας σε πιθανή καύση θερμίδων.
Η απώλεια βάρους πίνοντας πράσινο τσάι είναι γενικά μικρή και όχι τόσο σημαντική. Σίγουρα μεγαλύτερα αποτελέσματα έχει κάποιος με άλλες αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η διατροφή και η άσκηση. Σίγουρα η προσπάθεια δεν πρέπει να βασίζεται στο πόσο πράσινο τσάι πίνει κάποιος.
Και τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι τα συμπληρώματα που προέρχονται από το πράσινο τσάι συμβάλλουν σημαντικά στην απώλεια βάρους είναι ελάχιστα. Ορισμένες μελέτες έχουν βρει μέτριες μειώσεις στο σωματικό βάρος που σχετίζονται με τη λήψη συμπληρωμάτων πράσινου τσαγιού.. Άλλες δοκιμές σε ανθρώπους δεν έχουν βρει κανένα όφελος.
Τα οφέλη που παρατηρήθηκαν σε κάποιες μελέτες επιτεύχθηκαν με κατανάλωση υψηλότερων συγκεντρώσεις κατεχινών και καφεΐνης από ό, τι συνήθως βρίσκονται σε ένα τυπικό φλιτζάνι πράσινο τσάι.
Πιθανά ζητήματα υγείας
Πρόσφατες μελέτες έχουν εγείρει ανησυχίες σχετικά με την πιθανή ηπατική τοξικότητα που σχετίζεται με την κατανάλωση πράσινου τσαγιού, ιδίως με τη μορφή εκχυλισμάτων υψηλών δόσεων.
Οι έρευνες δείχνουν ότι το πράσινο τσάι περιέχει βοτανικές τοξίνες που μπορούν να οδηγήσουν σε μεταβολικές αντιδράσεις με αποτέλεσμα ηπατική βλάβη για ορισμένα άτομα. Μια μελέτη ανέλυσε δεδομένα από 59 άρθρα με κριτές και εντόπισε πάνω από 100 περιπτώσεις φλεγμονής του ήπατος που συνδέονται με την κατανάλωση εκχυλίσματος πράσινου τσαγιού, με ορισμένες περιπτώσεις να οδηγούν σε ηπατική ανεπάρκεια, ιδίως σε γυναίκες
Ο κίνδυνος ηπατικής τοξικότητας φαίνεται να είναι πιο έντονος με τα συμπυκνωμένα εκχυλίσματα πράσινου τσαγιού παρά με την τακτική κατανάλωση παρασκευασμένου πράσινου τσαγιού. Οι υψηλές δόσεις, ιδίως εκείνες που υπερβαίνουν τα 800 mg γαλλικής επιγαλλοκατεχίνης (EGCG) ημερησίως, έχουν συσχετιστεί με ηπατική καταπόνηση και βλάβη.
Ορισμένες γενετικές παραλλαγές μπορούν να αυξήσουν την ευαισθησία σε ηπατική βλάβη από εκχυλίσματα πράσινου τσαγιού. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα με συγκεκριμένους γονότυπους που σχετίζονται με το μεταβολισμό του EGCG παρουσίασαν πιο σημαντικές αυξήσεις των ηπατικών ενζύμων μετά την κατανάλωση υψηλών δόσεων εκχυλίσματος πράσινου τσαγιού, υποδεικνύοντας πιθανό ηπατικό στρες.
Τα συμπτώματα που σχετίζονται με ηπατική βλάβη από την κατανάλωση πράσινου τσαγιού μπορεί να περιλαμβάνουν
- Ναυτία
- Έμετο
- Κοιλιακό πόνο
- Ίκτερο (κιτρίνισμα του δέρματος ή των ματιών)
- Σκούρα ούρα
- Ασυνήθιστη κόπωση.
Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να είναι ενδεικτικά φλεγμονής ή ανεπάρκειας του ήπατος
Οι μελέτες
Μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2017 στο περιοδικό Cancer Prevention Research μελέτησε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Αυτές έπαιρναν εκχύλισμα πράσινου τσαγιού δύο φορές την ημέρα επί ένα έτος στο πλαίσιο κλινικής δοκιμής για τον καρκίνο του μαστού. Παρουσίασαν αυξημένα ηπατικά ένζυμα -ένα σημάδι πιθανής ηπατικής βλάβης. Κάτι που παρατηρείται συχνά σε άτομα που κάνουν κατάχρηση αλκοόλ.
Ανασκόπηση μελετών αναφέρει πολλαπλές περιπτώσεις ηπατικής τοξικότητας. Επισημαίνοντας τα εκχυλίσματα πράσινου τσαγιού ως πιθανό παράγοντα κινδύνου, ιδιαίτερα όταν λαμβάνονται σε υψηλές δόσεις ή σε συνδυασμό με άλλες ουσίες.
Σε μελέτη που έγινε αναφορικά με τα φυτικά εκχυλίσματα που χρησιμοποιούνται στην παραδοσιακή Κινεζική ιατρική φάνηκε ότι το εκχύλισμα πράσινου τσαγιού έχει εμπλακεί σε αρκετές περιπτώσεις ηπατικής τοξικότητας. Τα συμπτώματα περιελάμβαναν ήπιες αυξήσεις των ηπατικών ενζύμων έως σοβαρή ηπατική βλάβη.
Σε άλλη μεγάλη ανασκόπηση μελετών καταγράφηκε η ηπατοτοξική δράση φυτικών σκευασμάτων. Το εκχύλισμα πράσινου τσαγιού έχει εμπλακεί σε αρκετές περιπτώσεις. Τα συμπτώματα κυμαίνονταν από ήπιες αυξήσεις των ηπατικών έως σοβαρή ηπατική βλάβη
Σύμφωνα με την EFSA
Η μέση ημερήσια πρόσληψη EGCG που προκύπτει από την κατανάλωση αφεψημάτων πράσινου τσαγιού κυμαίνεται από 90 έως 300 mg/ημέρα, ενώ η έκθεση των καταναλωτών υψηλού επιπέδου εκτιμάται σε 866 mg EGCG/ημέρα στον ενήλικο πληθυσμό της ΕΕ. Τα συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν κατεχίνες πράσινου τσαγιού παρέχουν ημερήσια δόση EGCG της τάξης των 5-1.000 mg/ημέρα για τον ενήλικο πληθυσμό.
Oι κατεχίνες από έγχυμα πράσινου τσαγιού, που παρασκευάζονται με παραδοσιακό τρόπο, και τα ανασυσταθέντα ροφήματα με σύνθεση ισοδύναμη με τα παραδοσιακά αφεψήματα πράσινου τσαγιού, θεωρούνται γενικά ασφαλείς σύμφωνα με την προσέγγιση του τεκμηρίου ασφάλειας, υπό την προϋπόθεση ότι η πρόσληψη αντιστοιχεί στις αναφερόμενες προσλήψεις στα ευρωπαϊκά κράτη μέλη.
Σύμφωνα με τα στοιχεία από παρεμβατικές κλινικές δοκιμές ότι η πρόσληψη δόσεων ίσων ή μεγαλύτερων των 800 mg EGCG/ημέρα που λαμβάνονται ως συμπλήρωμα διατροφής έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί στατιστικά σημαντική αύξηση των τρανσαμινασών του ορού στα θεραπευόμενα άτομα σε σύγκριση με τον έλεγχο.
Τελικά να το πιώ;
Αναμφισβήτητα είναι μια καλή επιλογή. Σαν αναψυκτικό ή σαν ρόφημα. Αρκεί να μην ξεφεύγει κάποιος στην κατανάλωση του. Και να μη κάνει χρήση συμπληρωμάτων με εκχύλισμα πράσινου τσαγιού με μεγάλη συγκέντρωση EGCG και που δεν έχουν ελεγχθεί.
