Μπουγάτσα

Ξέρω αυτό το καλοκαίρι το παρακάναμε τους πειρασμούς αλλά τι να κάνουμε έτσι το έφεραν τα πράγματα. Και σήμερα θα μιλήσουμε για την μπουγάτσα. Ας αφιερώσουμε τα πρώτα δύο λεπτά για να σκουπίσουμε το σαλάκι που έχει τρέξει προκαταβολικά.

Η μπουγάτσα είναι κάτι που μας έχει έρθει σχετικά πρόσφατα από την ανατολή. Η μικρασιατική καταστροφή οδήγησε σε ανταλλαγή πληθυσμών και μαζί με αυτούς ήρθαν και νέες γεύσεις και διατροφικές επιρροές.

Τι είναι η μπουγάτσα

Αρχικά να ξεκαθαρίσουμε ότι ο όρος μπουγάτσα αναφέρεται σε κάτι που έχει φτιαχτεί με ζύμη ή φύλλα ζύμης και περιέχει στο εσωτερικό του τυλιγμένο κάποιο άλλο συστατικό. Είναι δηλαδή μία σκεπαστή πίτα εσύ τη διαστολή με τις παραδοσιακές πίτες που είναι ανοιχτές μόνο με φύλλο.

Το περιεχόμενο μπορεί να είναι αλμυρό ή γλυκό. Μπορεί να είναι λαχανικά ή ακόμα και κρέας ή και αλμυρό τυρί. Στην Κρήτη έχουμε την μυζήθρα. Τα τελευταία χρόνια (στο Νότο) έχει επικρατήσει η γλυκιά εκδοχή αυτή που είναι με κρέμα. Βέβαια σε αρκετά μέρη της χώρας μας η μπουγάτσα γίνεται και με τυρί, η αλμυρή της εκδοχή.

Συνήθως στην γλυκιά της εκδοχή συνοδεύεται από άχνη ζάχαρη ( αλεσμένη ζάχαρη ουσιαστικά) και κανέλα ή αν είναι η γέμιση τυρί μπορεί να προστεθεί και απλή ζάχαρη από πάνω. Καλό θα είναι να μην την μπερδεύουμε με την παραδοσιακή τυρόπιτα. Και αυτό γιατί το είδος της ζύμης το οποίο χρησιμοποιείται είναι τελείως διαφορετικό.

Η βασική όπως είπαμε διαφορά έχει να κάνει με το είδος της ζύμης. Δεν είναι όπως οι παραδοσιακές πίτες που ανοίγεις το φύλλο και βάζεις από πάνω τη γέμιση. Εδώ το φύλλο πρέπει να είναι ντελικάτο και πολύ λεπτό και για αυτό το λόγο χρησιμοποιούν αρκετό βούτυρο και λιπαρά.

Υπάρχουν πολλές διαφορετικές συνταγές για τη γέμιση και όλες αυτές οι διαφορές αλλάζουν σημαντικά το θερμιδικό και το θρεπτικό περιεχόμενο. Αν έχουμε να κάνουμε με μία μπουγάτσα με τυρί τότε το βασικό συστατικό (το τυρί) ανάλογα με την περιεκτικότητα του σε λίπος θα διαφοροποιήσει και το θερμιδικό περιεχόμενο της μπουγάτσας. Στη γλυκιά εκδοχή της (και την πιο συνηθισμένη) η διαφοροποίηση προκύπτει από το γεγονός ότι υπάρχει μεγάλη προσθήκη ζάχαρης. Και εδώ το θερμιδικό περιεχόμενο εξαρτάται με βάση τη συνταγή.

Είναι αμαρτία να τη φάω;

Υπάρχουν αρκετές εκδοχές που μπορούν να μας δώσουν ένα πιο light τελικό αποτέλεσμα. Όπως για παράδειγμα η ανάμειξη του τυριού με ανθότυρο ή με κάποιο άλλο τυρί χαμηλό σε λιπαρά ή ακόμα και η χρησιμοποίηση φυτικού ροφήματος αντί για γάλα, στην γλυκιά εκδοχή της μπουγάτσας. Σε κάθε περίπτωση όμως το φύλλο, αυτό το ιδιαίτερα χαρακτηριστικό φύλλο που την διαφοροποιεί από τις υπόλοιπες πίτες, θέλει το λαδάκι του ή το βούτυρο του.
Για να λέμε και την αλήθεια αυτό το απλό, συνηθισμένο έδεσμα που παλιά λεγόταν και το φαγητό των φτωχών, έχει αρκετές θερμίδες που μπορεί να φτάσουν μέχρι και τις 500 ανά μερίδα. Υπολογίστε βέβαια ότι μία μερίδα είναι 180 περίπου γραμμάρια.

Είναι αμαρτία να τη φάω; Η απάντηση είναι όχι εφόσον και αν μείνουμε στη μία μόνο μερίδα. Είναι ένα αρκετά δυνατό πρωινό και ένα αρκετά ενισχυμένο γεύμα. Δεν θα το συνιστούσα για τους διαβητικούς και σίγουρα θα πρότεινα να το αποφύγουν όσοι έχουν προβλήματα με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Όλη η απόλαυση της κατανάλωσης, θα μετατραπεί σε μία μεγάλη ενόχληση στη διάρκεια της ημέρας.

Η μπουγάτσα και εγώ

Για μένα η μπουγάτσα είναι γεμάτη παιδικές μνήμες. Ήταν το συνηθισμένο κέρασμα των γονιών μου κάθε φορά που πηγαίναμε στα Χανιά για ψώνια. Εκεί στο τέλος της ημέρας, λίγο πριν πάρουμε το λεωφορείο της επιστροφής για το χωριό, συνηθίζαμε μία μικρή στάση στο γνωστό κατάστημα του Ιορδάνη. Στο παλιό όχι στο καινούργιο. Με τα στρογγυλά βαθουλωτά σιδερένια πιάτα, τις ψηλές καρέκλες και τα ποτήρια τα παραδοσιακά με το κρύο νερό. Που μας ξεδιψούσαν από τη γλύκα αλλά και μας δρόσιζαν από την καυτή αίσθηση.

Τα χρόνια πέρασαν, οι γονείς έφυγαν και ήρθε η σειρά μου να κεράσω τα παιδιά μου μπουγάτσα. Για αυτό και στην πρώτη τους κάθοδο στην Κρήτη το πρώτο πράγμα που έκανα ήταν να περάσω από το (καινούργιο μαγαζί) του Ιορδάνη και να τα κεράσω αυτό το υπέροχο έδεσμα. Βέβαια η συνήθεια έμεινε. Και ακόμα και σήμερα, που δεν με ακολουθούν, φροντίζω να περνάω από κει μία φορά, για να θυμίσω την παράδοση και να ανασύρω τις μνήμες.

Συνταγές για μπουγάτσα μπορείτε να βρείτε πάρα πολλές στο διαδίκτυο. Την μπουγάτσα των Χανίων δεν θα την βρείτε πουθενά. Γιατί όποια μπουγάτσα και να φάτε, όσο νόστιμη και αν είναι, δεν θα έχει το υπόλοιπό της γύρω γύρω. Τα Χανιά.