Νηστεία και Μεσογειακή Διατροφή. Τι σχέση έχουν;

Αν κάποιος κοιτάξει το ημερολόγιο της ορθόδοξης εκκλησίας θα διαπιστώσει ότι υπάρχουν δύο μεγάλες περίοδοι νηστείας. Σημαντικές και οι δύο για το ορθόδοξο λατρευτικό. Η νηστεία των Χριστουγέννων και η μεγάλη νηστεία της σαρακοστής.

Η αλήθεια είναι βέβαια ότι σε όλη τη διάρκεια του έτους υπάρχουν πολλές μέρες που νηστεύουμε, κατά τις οποίες υπάρχει απαγόρευση κατανάλωση συγκεκριμένων ομάδων τροφίμων. Κάποιος μπορεί να διατυπώσει τον ισχυρισμό ότι αυτό το μοτίβο διατροφής είναι εξαιρετικά περιοριστικό. Η αλήθεια είναι όμως, και αυτό το φανερώνουν οι περισσότερες μελέτες που ασχολούνται με τη μεσογειακή διατροφή, ότι αυτό το διατροφικό πλαίσιο μάλλον ωφελεί την υγεία παρά κάνει κακό.

Τα συστατικά της Μεσογειακής Διατροφής

Η μεγάλη κατανάλωση τροφίμων φυτικής προέλευσης με τα πολλά φυτοχημικά και αντιοξειδωτικά συστατικά αλλά και την μεγάλη περιεκτικότητα σε φυτική ίνα, έχει αποδειχθεί ότι διατηρεί αλλά και προάγει την καλή υγεία του οργανισμού. Από την άλλη η μικρή κατανάλωση ζωικών τροφίμων με κύρια έμφαση το αυγό, το ψάρι και το κοτόπουλο δείχνει ότι και αυτή περιορίζει πιθανές βλαπτικές επιδράσεις που βλέπουμε στη δυτικού τύπου δίαιτα. 

Δεν πρέπει να διαφύγει της προσοχής μας και η σχετικά μεγάλη κατανάλωση του ελαιολάδου που από μόνο του είναι μία εξαιρετικά θρεπτική και υγιεινή διατροφική επιλογή. Αν μάλιστα το συνδυάσουμε και με το γεγονός ότι στη νηστεία των Χριστουγέννων επιτρέπεται μέχρι κάποια μέρα και κατανάλωση του ψαριού τότε έχουμε έναν εξαιρετικά ωφέλιμο συνδυασμό ελαιόλαδο και των ω λιπαρών οξέων που βρίσκονται στα ψάρια. Λιπαρά οξέα τα οποία μπορούμε βέβαια να τα συναντήσουμε και τους ξηρούς καρπούς που παραδοσιακά αυτοί που νηστεύουν τους χρησιμοποιούν σαν μικρό γεύμα μαζί με τα αποξηραμένα φρούτα.

Πάντα όμως πρέπει να έχουμε κατά νου ότι και το ελαιόλαδο έχει τις θερμίδες του, κάτι που σημαίνει ότι το “λίγο παραπάνω” μπορεί να συμβάλει στο να προστεθούν κιλά.

Και επειδή η νηστεία αυτή γίνεται σε μία εποχή που η θερμοκρασία είναι πιο χαμηλή, τα όσπρια έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Πλούσια σε φυτική ίνα αλλά και σε πρωτεΐνη. Το μόνο που τους λείπει είναι η μεθειονίνη. Η οποία έρχεται συμπληρωματικά από την κατανάλωση των δημητριακών και ειδικότερα του ψωμιού.

Βλέπουμε λοιπόν ότι η θρησκευτική νηστεία στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα άλλο από την προέκταση ή την θρησκευτική μορφή της μεσογειακής διατροφής.

Ναι ή όχι; Και αν ναι τι προσέχουμε

Ωφέλιμη; Ξεκάθαρα ναι. Ειδικά σε ένα πληθυσμό που παρουσιάζει μία διατροφική στρέβλωση. Που αποκλίνει από τους κανόνες της μεσογειακής διατροφής. Και προσεγγίζει πιο πολύ στα πρότυπα της δυτικού τύπου δίαιτας, μικρά διατροφικά διαλύματα με τη μορφή της νηστείας σίγουρα βοηθούν.

Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι αλλάζει ποιοτικά η διατροφή μας. Aλλά το ότι απομακρύνονται από αυτή διατροφικές υπερβολές και στρεβλώσεις που αφρίζουν παράγοντες και κινδύνους εμφάνισης χρόνοι νοσημάτων.

Όχι άδικα μπορούμε να ισχυριστούμε ότι αν δεν υπήρχε η θρησκευτική νηστεία θα έπρεπε ίσως να την ανακαλύψουμε.  Για να μπορέσουμε να εφαρμόσουμε ξανά τα πρότυπα της μεσογειακής διατροφής.

Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι κάθε υπερβολή έχει και το αντίτιμο της. Υπάρχουν ειδικές ομάδες πληθυσμού με ειδικά χαρακτηριστικά και ειδικές απαιτήσεις. Εκεί ίσως θα πρέπει να προσαρμόσουν το μοντέλο της νηστείας σε αυτές τις ανάγκες. Πιθανότατα άτομα με ευερέθιστο έντερο και προβλήματα του πεπτικού θα πρέπει να κάνουν τις κατάλληλες διατροφικές προσαρμογές. Και αυτό για να μπορέσουν να αποφύγουν εξάρσεις της πάθησης τους.

Υπάρχουν και τα άτομα με αυξημένες ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά αλλά και σε θερμίδες. Όπως τα  παιδιά μικρής ηλικίας, γυναίκες σε κύηση, αλλά και ασθενείς με ειδικά ζητήματα υγείας. Αυτοί μπορούν να αποκλίνουν από το διατροφικό πρότυπο της νηστείας ή τουλάχιστον να μην το εφαρμόσουν σχολαστικά.

Και μια διευκρίνηση 

Και μία εντελώς απαραίτητη διευκρίνιση. Η θρησκευτική νηστεία είναι τελείως διαφορετική από την μόδα της διαλειμματικής νηστείας η διαλειμματικής διατροφής.

Η θρησκευτική αφορά περιορισμό κατανάλωσης ομάδων τροφίμων και η άλλη περιορισμό του χρόνου κατανάλωσης συνολικά της τροφής. Αυτό για να μην παρεξηγούμαστε.